«Οκτάνα, φίλοι μου, θα πη μεταίχμιον της Γης και του Ουρανού, όπου το ένα στο άλλο επεκτεινόμενο ένα τα δύο κάνει». Α. Εμπειρίκος
Επίδαυρος ο τόπος όπου λειτουργεί η αύρα. Για μένα είναι η προσωπική μου «Οκτάνα». Ένας Τόπος μαγικός. Τόπος δυνατής ενέργειας. Πυλώνας Πολιτισμού. Καταμεσής του κόσμου όλου. Σε απόσταση αναπνοής από την Αθήνα, μόλις δυο ωρών. Μπορείς να πας με το αυτοκίνητο σου ή με το ΚΤΕΛ. Η πρώτη φορά που την επισκέφθηκα ήταν στην περίοδο των μαθητικών μου χρόνων όταν κάναμε εκδρομή με το σχολείο. Τότε κυρίως λόγω του Αρχαίου Θεάτρου ήταν μια μεταμορφωτική εμπειρία, όπως αποδείχτηκε, τελικά για μένα. Παρόλο που δεν ήξερα πολλά πράγματα, είχα εκστασιαστεί από την επιβλητικότητα του και το πόσο τέλειο ήταν ακουστικά και αισθητικά. Το ίδιο νιώθω και τώρα, κάθε φορά που το επισκέπτομαι. Συνεχίζει να διαμορφώνει μεγάλο μέρος της καλλιτεχνικής μου έμπνευσης. Το βιώνω σωματικά και ψυχικά. Γεμίζουν τα πλευρά μου από τις βαθιές ανάσες. Μένω σιωπηλή για να το ακούσω. Να μου αφηγηθεί ιστορίες μέσω των διακεκριμένων παραστάσεων που διοργανώνει εκεί, το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, την εποχή του θέρους. Αλλά και άλλες ιστορίες, που φτιάχνω με την φαντασία μου. Σιωπώ για να αφουγκραστώ τις ψυχές που έχουν περάσει από εκεί. Θεοί, Ποιητές, Γλύπτες, Ερμηνευτές, Προσκυνητές, Θεραπευτές, Θεραπευόμενοι. Ψυχές που μπορεί τη νύχτα να ξεπροβάλουν από τα μάρμαρα και να συνομιλούν με τους ζωηρούς τέττιγες, το φεγγάρι, ένα σκυλί ή κάποιο δέντρο. Εκείνη την στιγμή συντελείται το θαύμα της αθανασίας. Εξημερώνομαι.
Αν έχετε παιδιά και θέλετε να παρακολουθήσετε απερίσπαστοι την παράσταση της εβδομάδας που θα επιλέξετε στο Αρχαίο θέατρο, το Φεστιβάλ Αθηνών δίνει μια ευφάνταστη και δημιουργική λύση με το επιτυχημένο θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα «Μικροί Ιχνευτές». Τα καμάρια σας απασχολούνται δημιουργικά προσεγγίζοντας το περιεχόμενο του ίδιου έργου, υπό την καθοδήγηση έμπειρων θεατροπαιδαγωγών και δασκάλων μουσικοκινητικής και αισθητικής αγωγής.
Δίπλα στο θέατρο της Επιδαύρου βρίσκεται αυτός ο εξαιρετικά ενδιαφέρων Αρχαιολογικός Χώρος Ασκληπιείου που ξεπηδάει από τους αιώνες και αντανακλά την λάμψη του ελληνικού πολιτισμού μέσα από τα απαράμιλλής αξίας και ομορφιάς αρχαιολογικά ευρήματα. Αξίζει να του αφιερώσεις, τουλάχιστον δύο ώρες. Μελετήστε από πριν ή αν έχετε ξεναγό ακόμα καλύτερα.
Το Ασκληπιείο αυτό, ήταν το κεντρικό και λαμπρότερο θεραπευτήριο. Τα Ασκληπιεία ήταν ιερά και τόποι λατρείας του ήρωα, ιερού ιατρού και θεραπευτή θεού Ασκληπιού, προστάτη της ανθρώπινης υγείας και της προσωπικής ευτυχίας.
Μπορούμε να πούμε ότι στην πραγματικότητα ήταν τα πρώτα νοσοκομεία, ή μάλλον συγκροτήματα κέντρων υγείας, τα οποία εφάρμοζαν ιδιαίτερα εξελιγμένες ιατρικές και θεραπευτικές μεθόδους. Κάθε δραστηριότητα που γινόταν εκεί είχε σκοπό να εναρμονίσει το πνεύμα, την ψυχή και το σώμα του ανθρώπου. Ο επισκέπτης/ασθενής παρακολουθούσε παραστάσεις, με σκοπό να αποσυνδεθεί από τα θέματα της καθημερινότητας και να βιώσει την κάθαρση «δι’ ελέου και φόβου περαίνουσα, την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν». Οι θεραπείες, οι γιορτές, το θέατρο, η ανάγνωση φιλοσοφικών βιβλίων συνδεόταν άμεσα με την επίτευξη του εξ-αγνισμού και της ίασης του σώματος και της ψυχής. Ήταν πολύ σοφό που δίπλα σε κάθε Ασκληπιείον υπήρχε και ένα θέατρο.
Μέχρι τις 24 Αυγούστου, βάζω στα SOS να δείτε οπωσδήποτε την έκθεση που φιλοξενείται φέτος στον Εκθεσιακό χώρο της Επιδαύρου και είναι αφιερωμένη στις τραγικές μορφές του Ιππόλυτου και της Φαίδρας. Η έκθεση φέρει τον τίτλο «Ιππόλυτος-Φαίδρα». Την επισκέφθηκα πρόσφατα και πραγματικά αφέθηκα να μαγευτώ με όλες μου τις αισθήσεις. Κουστούμια, μάσκες, παρτιτούρες, οπτικοακουστικό υλικό, επιστολές μεταβιβάζουν μηνύματα από το παρελθόν και συνδέουν το χτες με το σήμερα. Και κάπου εκεί γραμμένος και ένας αγαπημένος μου στίχος «Τίποτα περισσότερο δεν έπαθες απ’ τους άλλους. Τίποτα το παράξενο. Σε χτύπησε οργή θεάς και αγάπησες. Ε και; Όλοι αγαπούν στον κόσμο».
Το ταξίδι όμως στην Επίδαυρο είναι συναρπαστικό και για άλλους λόγους. Έχει τέτοια ομορφιά που δεν φτάνουν μόνο τα μάτια του σώματος. Χρειάζονται και τα μάτια της ψυχής για να την νιώσεις. Στο μεγαλύτερο μέρος της θα θαυμάσεις περήφανους πορτοκαλεώνες, γιαγιάδες ελαιώνες και αμάραντα πεύκα που οδηγούν σε θάλασσες ξελογιάστρες.
Το Γιαλάσι είναι η πιο αγαπημένη μου παραλία και βρίσκεται στην Παλαιά Επίδαυρο. Εκεί βρίσκεται και το οργανωμένο κάμπινγκ. Είχα αυτή την εμπειρία στο ξεκίνημα της ενηλικίωσης μου και ακόμα χαμογελώ όταν την θυμάμαι. Η παραλία είναι οργανωμένη και έτσι δεν θα σου λείψει τίποτα. Το beach bar που λατρεύω και το έχω κάνει στέκι μου είναι το «Hellas» του αγαπημένου φίλου, πλέον, Βασίλη Βερδελή. Είναι η βάση μου. Εκεί έχω δει από τις ωραιότερες ανατολές και ηλιοβασιλέματα της ζωής μου. Αυγή και Δύση σε «encore». Το «Hellas» είναι ένας χώρος που έχει φτιαχτεί με αγάπη και καλή αισθητική. Πάω εκεί από το μεσημέρι για καφέ και πρωϊνό, ενδιάμεσα ρίχνω τις βουτιές μου στη θάλασσα που είναι ακριβώς απέναντι, ξανακάθομαι στο μαγαζί διαβάζοντας ένα αγαπημένο μου βιβλίο, παραγγέλνω πίτσα, club sandwich, cocktails (ναι, στις διακοπές, μού κάνω όλα τα χατίρια) και ό,τι άλλο ποθεί η ψυχή μου από το ωραίο menu και απολαμβάνω την συντροφιά του εκάστοτε φίλου/συνταξιδιώτη μου. Και όλα αυτά υπό τους ήχους των ποιητών τζιτζικιών, αλλά και της άψογα επιλεγμένης μουσικής από τα ηχεία του μαγαζιού. Το βράδυ, φυσικά, πάλι εκεί για ποτά, μουσικές και στροβιλίσματα. Θα μπορούσα να περάσω όλο το καλοκαίρι μου σε αυτό το μαγαζί. Μου ξυπνάει μνήμες από τις παιδικές μου διακοπές.
Μια άλλη όμορφη εμπειρία τόσο για μεγάλους όσο και για παιδιά είναι η επίσκεψη στην «Βυθισμένη Πολιτεία» της Επιδαύρου στην παραλία Καλυμνιός ή Γκλιάτη, με υπέροχη θέα στο επιβλητικό ηφαίστειο των Μεθάνων. Ρωτήστε τους ντόπιους πώς θα φτάσετε εκεί γιατί οι δρόμοι και οι πινακίδες είναι μπέρδεμα. Η θάλασσα μάρτυρας και με μια απλή υποβρύχια μάσκα μπορείς να δεις ένα μέρος της ιστορίας. Ερείπια, θεμέλια κτηρίων, αμφορείς μεγάλων διαστάσεων, ψάρια σαν τάματα και μπόλικη από την αύρα της Επιδαύρου. Η παραλία αυτή δεν είναι πολύ καλή και πρέπει να προσεχείς γιατί έχει πολλούς αχινούς. Παραδίπλα είναι η παραλία Καλαμάκι που πας μέσα από ένα μονοπάτι. Γαλαζοπράσινα νερά και πλούσια βλάστηση αρκεί να έχεις μαζί σου όλα τα απαραίτητα μιας και δεν είναι οργανωμένη παραλία.
Στην ταβέρνα «Λεωνίδας» στο Λυγουριό, τρώνε οι θίασοι μετά από τις παραστάσεις τους και κυριολεκτικά γίνεται το αδιαχώρητο. Οπότε κοίταξε να κάνεις κράτηση εγκαίρως. Μπαίνοντας στη σάλα θα αποστηθίσετε όλες τις φωτογραφίες με τους μεγάλους ηθοποιούς, από παραστάσεις στο Αρχαίο θέατρο. Σαν μουσείο σε μορφή ταβέρνας. Ένας δροσερός χώρος με αυλές δυο επιπέδων που περιβάλλονται από λουλούδια. Ο ιδιοκτήτης Λεωνίδας, ο πάντα χαμογελαστός, που δεν είναι πλέον στη ζωή ήταν αναπόσπαστο κομμάτι του Φεστιβάλ της Επιδαύρου. Ήταν μια τρυφερή αγκαλιά για όλους τους ηθοποιούς που περνούσαν από εκεί. Συμπαραστάτης στις πρόβες, στις αγωνίες και στις χαρές τους. Είχε να σου διηγηθεί άπειρες ιστορίες. Από εκείνον είχα ακούσει μια ιστορία για την Κάλλας. Όταν έκανε πρόβες για να ερμηνεύσει στην Επίδαυρο την «Μήδεια» την ενοχλούσαν τα τζιτζίκια και είχε ζητήσει από τους αστυνομικούς να τα διώχνουν για να συνεχίσει τις φωνητικές της ασκήσεις. Η πρώτη της εμφάνιση ματαιώθηκε λόγω βροχής. Στη δεύτερη αποθεώθηκε. Τέτοιες ωραίες ιστορίες σου διηγούταν ο Λεωνίδας σε σημείο που ξέχναγες να φας τα εξαιρετικά φαγητά της κουζίνας του. Ευτυχώς η ταβέρνα εξακολουθεί να λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία χάρη στα υπόλοιπα αγαπημένα μέλη της οικογένειας του.
Τα τοπικά προϊόντα που μου αρέσει να αγοράζω από το χωριό της Επιδαύρου είναι πορτοκάλια, παξιμάδια χαρουπιού, μέλι, ρίγανη και αγνό ελαιόλαδο. Επίσης έχετε το νου σας για έναν συγκεκριμένο πλανόδιο πωλητή παιχνιδιάρικων πραγμάτων. Θα τον αναγνωρίσετε από τα χαμογελαστά του μάτια. Τα τελευταία μου αποκτήματα, ένα βραχιόλι ποδιού με κοχύλια που κουδουνίζουν και μια μυγοσκοτώστρα σε μορφή ρακέτας του τένvις που μου την έκανε δώρο ένας άνθρωπος αγαπημένος. Μικρά εύθυμα ενθύμια που μου υπενθυμίζουν το πέρασμα από τον τόπο.
Ω Επίδαυρε, κάθε φορά σε αποχαιρετώ με ένα «μη με λησμόνει». Θα ξανάρθω, να με περιμένεις.
*Η Νίκη Σερέτη είναι ηθοποιός. Θα πρωταγωνιστήσει στην παράσταση «The Doctor» σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου που πρόκειται να επαναληφθεί από τον ερχόμενο Οκτώβριο στο Αμφί – Θέατρο Σπύρου Α. Ευαγγελάτου. Επίσης, συμμετέχει στην Ελληνοκαναδική ταινία του σκηνοθέτη Tommy King «SGT. Fruit Fly» που κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στις 18 Οκτωβρίου στο Τορόντο στο Διεθνές Φεστιβαλ Καναδικού Ελληνικού Κινηματογράφου.