Η Δημοκρατία δεν είναι κάτι δεδομένο. Χρειάζεται ισχυρούς θεσμούς, υπεύθυνη πολιτική ηγεσία και, κυρίως, πολίτες που κατανοούν τον ρόλο τους. Όμως, στη χώρα μας, βλέπουμε μια συστηματική υπονόμευση των θεσμών από εκείνους που θα έπρεπε να τους στηρίζουν.
Η αντιπολίτευση, αντί να λειτουργεί ως υπεύθυνος ελεγκτικός μηχανισμός, επιλέγει τον δρόμο της αποδόμησης. Επενδύει στον λαϊκισμό, αμφισβητεί θεσμούς και αποφάσεις που δεν της είναι αρεστές και εργαλειοποιεί ακόμα και την ίδια τη Δικαιοσύνη, αρκεί να εξυπηρετήσει τους σκοπούς της. Δεν διστάζει να συνταχθεί ακόμα και με ακραίες φωνές, δίνοντας χώρο σε εκείνους που επιδιώκουν να παρουσιάσουν τη Δημοκρατία ως ένα διεφθαρμένο σύστημα που πρέπει να καταρρεύσει.
Απέναντι σε αυτόν τον κίνδυνο, οι θεσμοί έχουν ευθύνη να σταθούν στο ύψος τους και να προστατεύσουν τη Δημοκρατία, ώστε να μην αφήνουν περιθώριο σε ακραία κόμματα να εκμεταλλεύονται τη δυσαρέσκεια και να κερδίζουν έδαφος. Όμως, την ίδια ευθύνη έχουν και οι πολίτες. Δεν μπορούν να καταγγέλλουν ένα “σύστημα” όταν οι ίδιοι το ενισχύουν με επιλογές που βασίζονται στο προσωπικό τους όφελος και όχι στο συλλογικό συμφέρον. Το κράτος δεν είναι κάτι έξω από αυτούς. Είναι η ψήφος τους, οι αξίες τους, η στάση τους απέναντι στην πολιτική.
Η Δημοκρατία παραμένει το πιο σταθερό πολίτευμα γιατί δίνει δύναμη στους ίδιους τους πολίτες. Το ζήτημα είναι αν αυτοί θα τη χρησιμοποιήσουν για να τη στηρίξουν ή θα επιτρέψουν, συνειδητά ή ασυνείδητα, να την υπονομεύσουν εκείνοι που την απειλούν.
Σωτηρία Ε. Παπαδοπούλου
