Το έδαφος για μεγάλη αύξηση των δημοτικών τελών καλλιεργούν οι δήμαρχοι σχεδόν ολόκληρης της χώρας, αφού, όπως θα τονίσουν και στο συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), που πραγματοποιείται αυτό το Σαββατοκύριακο στη Ρόδο, τα οικονομικά των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) βρίσκονται σε οικτρή κατάσταση. Κάποιοι αποδίδουν τις αντιδράσεις και στο γεγονός πως η αντιπολίτευση και ειδικά το ΠΑΣΟΚ διατηρεί ισχυρότατη παρουσία μεταξύ των δημάρχων, ειδικά μεταξύ των πλέον δυναμικών.
Ανεξαρτήτως του πολιτικού χρωματισμού, στελέχη των ΟΤΑ υποστηρίζουν πως την τελευταία πενταετία οι δήμοι δεν επωφελήθηκαν επαρκώς ούτε από τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, ούτε από φιλόδοξα προγράμματα που ανακοινώθηκαν, χωρίς να αφήσουν τελικά μεγάλο αποτύπωμα, όπως το περίφημο «Αντώνης Τρίτσης». Έτσι, ενώ τα έσοδα παρέμεναν σταθερά, οι δήμοι κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν τις νέες κλιματικές συνθήκες και σειρά κυβερνητικών παρεμβάσεων, με αποτέλεσμα το κόστος τους να εκτοξευθεί σε επίπεδα που πλέον είναι αδύνατον να διαχειριστούν χωρίς μεγάλη αύξηση των δημοτικών τελών.
Βραχνάς για τους δήμους το ενεργειακό κόστος
Η ενεργειακή κρίση εξακολουθεί να αφήνει σοβαρό αποτύπωμα στους δήμους ανά την Ελλάδα, που έχουν στην αρμοδιότητά τους την ύδρευση και την αποχέτευση πόλεων και συνοικισμών, αφού χρησιμοποιούν ενεργοβόρα αντλιοστάσια. Πρόσθετο κόστος φέρνει ο φωτισμός, καθώς δεν προχώρησαν όλοι οι δήμοι σε αναβάθμιση του οδοφωτισμού με νέους λαμπτήρες χαμηλότερης κατανάλωσης.
«Στα κάγκελα» οι δήμαρχοι για το τέλος ταφής
Ο δεύτερος βραχνάς, μετά το ενεργειακό κόστος, αφορά το περίφημο τέλος ταφής που πληρώνουν οι δήμοι για κάθε τόνο απορριμμάτων που οδηγούν σε χώρους υγειονομικής ταφής (ΧΥΤΥ). Το ποσό του τέλους ταφής παρακρατείται από την κυβέρνηση από τις επιχορηγήσεις των δήμων, που καταβάλλονται σε 12 ετήσιες δόσεις.Όπως υποστηρίζουν στην ΚΕΔΕ, μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου είχαν παρακρατηθεί από το Δημόσιο 129 εκατ. ευρώ (80 εκατ. για το 2023 και 48 εκατ. για το πρώτο εξάμηνο 2024), ποσό που ξεπερνά το ύψος της μιας από τις 12 δόσεις της ετήσιας επιχορήγησης. «Αν προστεθούν και οι άλλες επιβαρύνσεις, τότε οι δήμοι έχουν πλέον χάσει τις 4 από τις 12 δόσεις», λένε οι πλέον επιθετικοί από τους δημάρχους.
Αγκάθι στις σχέσεις κεντρικής διοίκησης και δήμων οι ΔΕΥΑ
Στα κάγκελα είναι αρκετοί δήμαρχοι και για το γνωστό θέμα με τις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), όπου η κυβέρνηση ετοιμάζει συγχωνεύσεις ή απορρόφηση ορισμένων από τις ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ. Αρχικά το κυβερνητικό σχέδιο συγχωνεύσεων ήταν περισσότερο φιλόδοξο, αλλά πλέον έχει περιοριστεί λόγω των αντιδράσεων, όπως είπε και στις αρχές της εβδομάδας ο επικεφαλής του ομίλου Μεσόγειος, Διονύσης Γεωργόπουλος, που παρακολουθεί επί χρόνια τη συγκεκριμένη αγορά
Όσοι αντιδρούν στις συγχωνεύσεις/απορροφήσεις υποστηρίζουν πως οδηγούμαστε σε υδροκεφαλισμό και πως θα απαξιωθούν τα τοπικά δίκτυα, αφού δεν θα υπάρχει ενδιαφέρον για γρήγορη αποκατάσταση ή αναβάθμισή τους.
Η άλλη πλευρά θεωρεί πως μόνο με τις συγχωνεύσεις θα υπάρξει επιτέλους σωστή διαχείριση νερού και αποβλήτων, αφού θα δημιουργηθούν φορείς με χρηματοοικονομική επιφάνεια και δυνατότητα αξιοποίησης νέων τεχνολογικών εργαλείων. «Σήμερα δεν πρέπει να υπάρχει ΔΕΥΑ που να μη βρίσκεται στο κόκκινο», λέει στέλεχος που υπηρετεί επί δεκαετίες στην Αυτοδιοίκηση.
Οι δήμαρχοι της αντιπολίτευσης τονίζουν, επίσης, πως δεν προχωρούν με ικανοποιητικούς ρυθμούς προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας και αναφέρουν πως υπάρχουν δήμοι σε κάποιες περιοχές της χώρας που δεν τους εγκρίθηκε κανένα τέτοιο πρόγραμμα. Κερασάκι στην τούρτα αποτελεί η αδυναμία των δήμων να προσλάβουν εξειδικευμένο προσωπικό, ώστε να προχωρήσουν κρίσιμα έργα υποδομών, από τη διαχείριση απορριμμάτων μέχρι την ενέργεια και τη διαχείριση κυκλοφορίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, πρόσφατες προκηρύξεις για πρόσληψη μηχανικών, στις οποίες εμφανίστηκαν εργαζόμενοι που κάλυπταν μόλις το 50% των προβλεπόμενων θέσεων. Ειδικά στον χώρο των μηχανικών, η ιδιωτική αγορά προσφέρει σήμερα καλύτερες αμοιβές και προοπτικές από τους ΟΤΑ, λένε όσοι θεωρούν πως απαιτείται κυβερνητική παρέμβαση για να ανατραπεί «το καθοδικό σπιράλ» στη λειτουργία των ΟΤΑ.