Την αύξηση του επιδόματος παιδιού και την εξίσωση των προνομίων των επιδομάτων όσων οικογενειών έχουν τρία παιδία με αυτά που λαμβάνουν οι πολύτεκνες οικογένειες προκρίνει, μεταξύ άλλων, η κυβέρνηση, στην προσπάθειά της να στηρίξει τις οικογένειες και να αμβλύνει το δημογραφικό πρόβλημα.
Σύμφωνα με πληροφορίες της Realnews, οι αρμόδιοι στα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας αναζητούν τα απαιτούμενα κονδύλια ώστε οι παρεμβάσεις αυτές να συμπεριληφθούν στα μέτρα που θα εξαγγείλει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο.
Υψηλόβαθμα στελέχη των δύο υπουργείων αναφέρουν στην «R» ότι έχει συσταθεί ειδική ομάδα για την αξιολόγηση των καταβαλλόμενων επιδομάτων, προκειμένου να γίνουν οι καλύτερες δυνατές παρεμβάσεις με βάση τα διαθέσιμα κονδύλια που έχουν ήδη εξασφαλιστεί από δύο πηγές:
– Από την απώλεια επιδομάτων των ελεύθερων επαγγελματιών εξαιτίας της φορολόγησής τους με το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα.
– Από την απώλεια του επιδόματος παιδιών λόγω της αύξησης των μισθών.
Η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, έχει επισημάνει για την ενδεχόμενη αύξηση του επιδόματος πως «ο πρωθυπουργός έχει δεσμευτεί ότι όσα χρήματα εξοικονομούνται από αυτά θα ξαναπηγαίνουν στα επιδόματα, οπότε πράγματι αυτή τη στιγμή αξιολογούμε μια πιθανή αύξηση στο επίδομα παιδιού. Το επίδομα στέγασης δεν έχει επιδοτηθεί μέχρι τώρα, γιατί πρέπει να δούμε το πόσο επηρεάζει τα υπόλοιπα επιδόματα. Ακόμη δεν είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε κάτι, γιατί πρέπει να έχουμε μια ακριβή εικόνα του ταμείου και βέβαια την τελική έγκριση του πρωθυπουργού. Ο κόσμος πρέπει να ξέρει ότι αντιλαμβανόμαστε πως ένα ποσό που μένει σταθερό, ενώ το κόστος ζωής αυξάνεται, χρειάζεται να πάρει μια αύξηση. Το κάναμε με το επίδομα γέννας. Οταν έχουμε ένα περιορισμένο οικονομικό πλαίσιο, το επιστρέφουμε πίσω σε πολιτικές για την οικογένεια. Φέτος θα έχουμε πάνω από 440 εκατομμύρια ευρώ για οικογενειακή πολιτική».
Τα ποσά
Με βάση τις πληροφορίες, θα αυξηθεί το ποσό του επιδόματος παιδιού για όλες τις κατηγορίες και θα διευρυνθούν οι δικαιούχοι. Σύμφωνα με τις προτάσεις που έχουν τεθεί προς συζήτηση, εξετάζεται να αλλάξει ο «βηματισμός» του λεγόμενου οικογενειακού ισοδύναμου (που προκύπτει από τον αριθμό των μελών της οικογένειας σε συνάρτηση με το οικογενειακό εισόδημα), ώστε να πριμοδοτηθούν οι οικογένειες με δύο και με τρία παιδιά.
Σήμερα το επίδομα παιδιού ανέρχεται για το πρώτο και δεύτερο παιδί στα 70 ευρώ, 42 ευρώ, 28 ευρώ ανάλογα με το εισόδημα και για το τρίτο και κάθε επόμενο παιδί στα 140 ευρώ, 84 ευρώ και 56 ευρώ. Το επίδομα παιδιού παρέχεται σε πάνω από 900.000 οικογένειες και αφορά πάνω από 1,5 εκατ. παιδιά, ενώ η ετήσια δαπάνη ανέρχεται σε περίπου 1.050.000.000 ευρώ. Καταβάλλεται σε έξι διμηνιαίες δόσεις με βάση τα στοιχεία της τελευταίας εκκαθαρισμένης φορολογικής δήλωσης. Προς το παρόν είναι γνωστό ότι τα χρήματα για την αύξηση των επιδομάτων παιδιού θα αντληθούν από δύο πηγές:
1. Με την αύξηση των μισθών πολλοί γονείς έχασαν το επίδομα παιδιού καθώς υπερέβαιναν τα εισοδηματικά κριτήρια. Συγκεκριμένα η μείωση των δικαιούχων έφερε και μείωση της δαπάνης για επιδόματα παιδιού κατά 156.172.114 ευρώ. Το ποσό αυτό ισοδυναμεί με μείωση της δαπάνης κατά 15,8% και θα μπορούσε να διατεθεί για την αύξηση είτε των επιδομάτων είτε για την αύξηση των εισοδηματικών κριτηρίων ώστε να μη μείνουν χωρίς επίδομα όσοι είχαν αύξηση εισοδήματος.
2. Πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες επίσης έχασαν το επίδομα παιδιού, το επίδομα στέγασης και το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, καθώς φορολογούνται πλέον με βάση το ελάχιστο τεκμαρτό, με αποτέλεσμα αρκετοί να υπερβούν τα εισοδηματικά κριτήρια (εξοικονόμηση περίπου 100 εκατ. ευρώ).
Δικαιούχοι
Δικαιούχοι του επιδόματος παιδιού είναι:
α) Ελληνες πολίτες.
β) Ομογενείς αλλοδαποί που διαθέτουν δελτίο ομογενούς.
γ) Πολίτες κρατών-μελών της Ε.Ε.
δ) Πολίτες των χωρών που ανήκουν στον ευρωπαϊκό οικονομικό χώρο (Νορβηγία, Ισλανδία και Λιχτενστάιν) και Ελβετοί πολίτες.
ε) Αναγνωρισμένοι πρόσφυγες που διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα, των οποίων το καθεστώς παραμονής διέπεται από τις διατάξεις της Σύμβασης του 1951 για το Καθεστώς Προσφύγων, όπως τροποποιήθηκε από το Πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης το 1967 για το Καθεστώς Προσφύγων.
στ) Ανιθαγενείς των οποίων το καθεστώς παραμονής στην Ελλάδα διέπεται από τις διατάξεις της Σύμβασης του 1954 για το Καθεστώς των Ανιθαγενών.
ζ) Δικαιούχοι του ανθρωπιστικού καθεστώτος.
η) Πολίτες άλλων κρατών.
Ακόμη, εξετάζονται και άλλα κίνητρα για τη στήριξη των οικογενειών, όπως φοροαπαλλαγές, κάλυψη ιατρικών εξετάσεων και παιδιάτρου για κάποιο διάστημα (π.χ. ένα έτος ). Τα εν λόγω μέτρα έρχονται να προστεθούν στην αύξηση του αφορολόγητου, στη μείωση του ΦΠΑ στα βρεφικά είδη, στην αύξηση των vouchers για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, στο επίδομα γέννησης και μητρότητας, στο μειωμένο ωράριο για τους γονείς, στο ολοήμερο σχολείο, στα σχολικά γεύματα και στο πρόγραμμα «Νταντάδες της γειτονιάς».
Αλλαγές για τους τρίτεκνους
Η στήριξη της οικογένειας, με την ενίσχυση των γεννήσεων, είναι ένας από τους πέντε βασικούς πυλώνες του εθνικού σχεδίου δράσης για την αντιμετώπιση του δημογραφικού. Μεταξύ άλλων, για τις τρίτεκνες οικογένειες, που σήμερα ανέρχονται σε περίπου 200.000, εξετάζονται σενάρια φορολογικών ελαφρύνσεων και χορήγησης μέρους των προνομίων που απολαμβάνουν σήμερα οι πολύτεκνοι (π.χ. μειωμένα τιμολόγια ΔΕΚΟ, προνόμια μοριοδότησης σε ό,τι αφορά τις πανελλαδικές εξετάσεις, τις μετεγγραφές φοιτητών, τους διορισμούς στο Δημόσιο, μειωμένα εισιτήρια, μειωμένο τεκμήριο για τους πολύτεκνους ελεύθερους επαγγελματίες κ.ά.).
Για το ενδεχόμενο εξομοίωσης των τριτέκνων με τους πολύτεκνους η Σ. Ζαχαράκη υπογράμμισε ότι «την αύξηση των προνομίων για τις τρίτεκνες οικογένειες έχει θέσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός, απλά μένει να αποφασίσει ο ίδιος σε ποιο επίπεδο θα είναι αυτή, γιατί θέλει να ενισχυθούν ιδιαίτερα. Αντιλαμβανόμαστε πως έχουμε μια δημογραφική πτώση, άρα η τρίτεκνη είναι μια μεγάλη οικογένεια. Να ξαναδούμε φυσικά και όλα τα προνόμια των πολυτέκνων ως προς την ενίσχυσή τους. Τα τελευταία χρόνια, οι τρίτεκνοι και οι πολύτεκνοι εντάσσονται σε πολλές πολιτικές, όπως στο στεγαστικό μας πρόγραμμα “Σπίτι μου” που είχε μηδενικό επιτόκιο και άλλα προνόμια γιατί οι ανάγκες είναι αυξανόμενες».
Με σκοπό να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο οι οικογένειες με τρία παιδιά, θα τεθεί επί τάπητος και η πρόταση να αλλάξει ο ορισμός της πολύτεκνης οικογένειας και από τέσσερα τέκνα που περιλαμβάνει σήμερα να τροποποιηθεί σε τρία. Το 1944, η πολυτεκνία αφορούσε οικογένειες με πέντε παιδιά, ενώ το 1979 ο νόμος άλλαξε αναγνωρίζοντας τις οικογένειες με τέσσερα τέκνα ως πολύτεκνες. Σημειώνεται ότι με βάση το υφιστάμενο καθεστώς μια οικογένεια χάνει την «ιδιότητα» (δηλαδή τα δικαιώματα) της τρίτεκνης από τη στιγμή της ενηλικίωσης ενός τέκνου της ίδιας οικογένειας. Και αυτό είναι κάτι που επίσης επανεξετάζεται, σύμφωνα με την υπουργό. Η υπογεννητικότητα και το δημογραφικό εξελίσσονται σε μείζονα ζητήματα για τη χώρα, καθώς η μείωση του πληθυσμού φαίνεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις και στο ΑΕΠ και στην αγορά εργασίας.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ο πληθυσμός βαίνει μειούμενος και γηραιότερος με την πάροδο του χρόνου. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι γεννήσεις που καταγράφηκαν το έτος 2023 θα είναι οι λιγότερες που σημειώθηκαν στην Ελλάδα τα τελευταία 91 χρόνια. Από τα στοιχεία των ληξιαρχείων και της ΕΛΣΤΑΤ, το 2023 καταγράφηκαν λιγότερες από 73.000 γεννήσεις παιδιών, αριθμός που αποτελεί τη χειρότερη επίδοση από το 1932, οπότε η ΕΛΣΤΑΤ άρχισε να δημοσιεύει τον ετήσιο αριθμό γεννήσεων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ο πληθυσμός της Ελλάδας αναμένεται το 2050 να παρουσιάσει νέα δραματική μείωση κατά 1 εκατ.
Προνόμια πολυτέκνων
Υπενθυμίζεται πως οι πολύτεκνοι, εκτός από το αυξημένο οικονομικό βοήθημα που εισπράττουν κάθε μήνα (με εισοδηματικά κριτήρια), απολαμβάνουν και άλλα προνόμια. Αναλυτικότερα:
– Αυξημένη μοριοδότηση σε ό,τι αφορά τις πανελλαδικές εξετάσεις, τις μετεγγραφές φοιτητών και τους διορισμούς στο Δημόσιο.
– Μειωμένο τεκμήριο κατά 50% για τους πολύτεκνους ελεύθερους επαγγελματίες.
– Μειωμένο τιμολόγιο ρεύματος.
– Αυτοκίνητο με έκπτωση στο τέλος ταξινόμησης κατά την αγορά.
– Απαλλαγή από τον φόρο πολυτελούς διαβίωσης για τα εξαθέσια Ι.Χ.
– Αδειες ταξί.
– Εκπτώσεις στα δημοτικά τέλη.
– Οικονομική ενίσχυση δήμων κατά τη γέννηση τρίτου και τέταρτου παιδιού.
– Προστασία από απόλυση.
– Μειωμένα δικαστικά έξοδα.
– Εισιτήρια με έκπτωση σε ΜΜΜ και πλοία υπό προϋποθέσεις.
– Μειωμένο εισιτήριο σε ποδοσφαιρικούς αγώνες.
– Ελεύθερες εισόδους σε μουσεία, θέατρα, κατά περίπτωση.
– Ισόβια διατήρηση ιδιότητας πολυτέκνου.
