Στο προηγούμενο άρθρο μου έλεγα ότι στη δημοκρατία κυβερνά η πλειοψηφία, δηλαδή η κυβέρνηση, και ως εκ τούτου η αντιπολίτευση κουβαλάει νερό με το καλάθι. Αν όμως κάποιος κρίνει από τη συμπεριφορά των μέσων ενημέρωσης, σου δημιουργούν την εντύπωση ότι ο ρόλος της αντιπολίτευσης είναι εξ ίσου σημαντικός, όπως και ο ρόλος της κυβέρνησης, όσον αφορά τη διαμόρφωση πολιτικών αποφάσεων. Τούτο δε διότι όταν παρουσιάζεται από τα μέσα ενημέρωσης η θέση της κυβέρνησης για οποιοδήποτε θέμα, ταυτόχρονα παρουσιάζεται και η θέση, ή η κριτική εκάστου των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Αναρωτιέμαι λοιπόν πού είναι το όφελος για τον πολίτη, αφού η κυβέρνηση δεν υποχρεούται να λάβει υπόψη της τα λεγόμενα της αντιπολίτευσης. Αυτό είναι το δημοκρατικό της δικαίωμα. Δεν είναι αλαζονεία ούτε αλαζονική συμπεριφορά να αγνοείς την αντιπολίτευση και να ακολουθείς μία πολιτική γραμμή που σε έφερε στην εξουσία και που θεωρείς ότι μπορεί να πετύχεις πάλι το ίδιο αποτέλεσμα. Έχει θράσος η αντιπολίτευση να αποκαλεί αλαζονικό το δημοκρατικό δικαίωμα. Δεν ωφελείται ούτε υποχρεούται η κυβέρνηση να ακούσει την αντιπολίτευση, γιατί δεν έχει κανένα όφελος, ενώ έχει όφελος όταν ακούει και προσπαθεί να ικανοποιεί τίς επιθυμίες των πολιτών. Και λέγω προσπαθεί, γιατί πολλές φορές, ίσως τις περισσότερες, κυβερνητικές παρεμβάσεις, με καλό σκοπό, έχουν αντίθετα αποτελέσματα.
Ας πάρουμε την περίπτωση της ακρίβειας. Η αντιμετώπιση τής ακρίβειας πού ταλαιπωρεί τη χώρα είναι δύσκολο πρόβλημα για την κυβέρνηση, εκτός και αν πιστεύεις τα όσα ξεστομίζουν οι ανεύθυνοι πολιτικοί της αντιπολίτευσης. Και λέω ανεύθυνοι γιατί εκ των πραγμάτων δεν κυβερνάνε και συνεπώς δεν κρίνονται. Τον πληθωρισμό δεν τον έφερε η κυβέρνηση για να ήμαστε και λίγο σοβαροί. Ο πληθωρισμός δημιουργεί την ακρίβεια. Η Ελλάδα δεν ελέγχει τη ποσότητα του ευρώ που κυκλοφορεί στην αγορά, γιατί τον έλεγχο τον έχει η ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα και κατά συνέπεια δεν ελέγχει την ακρίβεια. Όταν οι τιμές ανεβαίνουν συνεχώς σημαίνει ότι οι καταναλωτές έχουν την αγοραστική δύναμη και αδειάζουν τα ράφια στην αγορά. Αν τα αγαθά παρέμεναν απούλητα στα ράφια οι τιμές όχι μόνον δεν θα ανέβαιναν αλλά θα έπαιρναν και την κατιούσα. Φυσικά τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα πιέζονται ασφυκτικά, αλλά τα νοικοκυριά με ψηλότερα εισοδήματα εξακολουθούν να αγοράζουν τα αγαθά όπως και πριν. Αυτό είτε γιατί αυξάνονται τα εισοδήματά τους, είτε γιατί ο φορο-εισπρακτικός μηχανισμός της χώρας δεν είναι αποτελεσματικός. Η κυβέρνηση με το να αυξάνει τον ελάχιστο μισθό, να κάνει επιδοτήσεις προς όλες τις κατευθύνσεις συμμετέχει θετικά στη διατήρηση της ακρίβειας. Άμεσα δηλαδή αυξάνει τη ποσότητα των ευρώ στην αγορά. Για τα περί διακριτικής μεταχειρίσεως τής χώρας από τις πολυεθνικές εταιρείες και τα περί αισχροκέρδειας, ουδέν σχόλιο εκτός του ότι η θεραπεία απαιτεί την διαμόρφωση συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού.
Σκεφθείτε τώρα αν η αντιπολίτευση, που θεωρεί ψίχουλα τις αυξήσεις των μισθών και τις επιδοτήσεις, πού θα ήταν η ακρίβεια αν αυτή ήταν στη κυβέρνηση. Η αντιπολίτευση της χώρας είναι γραφική και δεν πείθει με την συνεχή και ανόητη τοποθέτηση ότι για όλα φταίει η κυβέρνηση ενώ αυτή ως διά μαγείας έχει τις λύσεις. Το σλόγκαν είναι απλό “διώξτε τη κυβέρνηση της νέας δημοκρατίας καί με μάς θα τρώτε με χρυσά κουτάλια.”
Τώρα το πάγωμα των τιμών για τη καταπολέμηση τής ακρίβειας, όπως αρκετοί υποστηρίζουν, όχι μόνο δεν την περιορίζει αλλά τουναντίον δημιουργεί προβλήματα από την πλευρά τόσο της παραγωγής όσο και της κατανομής των αγαθών με ελλείψεις και πλεονάσματα παντού.
Ειδική μνεία απαιτείται στα λεγόμενα του Σύριζα όσον αφορά την αντιμετώπιση τής ακρίβειας. Υπόσχεται τη μείωση του φόρου εισοδήματος, πού συνεπάγεται, ταυτόχρονα, αύξηση του εισοδήματος των νοικοκυριών προς κατανάλωση και μείωση των κρατικών εσόδων. Δηλαδή ενδυνάμωση τής ακρίβειας και μείωση της κρατικής δαπάνης. Αποτελέσματα αντίθετα με τα όσα υπόσχεται περί μείωσης της ακρίβειας και αύξησης όλων των κρατικών δαπανών. Δηλαδή μας λέει ότι θα έχει και την πίτα σωστή και το σκύλο χορτάτο. Δε νομίζω ότι τους ενδιαφέρει το πρόβλημα της ακρίβειας, όσο η πολιτική εκμετάλλευση τούτου για ψηφοθηρία. Απαιτεί από την κυβέρνηση να αποσύρει το νόμο φορολόγησης τού τεκμαρτού εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Καταρχήν ο ελεύθερος επαγγελματίας που πληρώνει το φόρο ανάλογα του πραγματικού εισοδήματός του δεν έχει λόγο να ανησυχεί. Αν λοιπόν οι ελεύθεροι επαγγελματίες πληρώνουν κανονικά το φόρο που αναλογεί στα πραγματικά εισοδήματά των ως προς τι η έντονη διαμαρτυρία; Αν όμως πληρώνουν το φόρο που προκύπτει από το εισόδημα πού δηλώνουν τότε γίνεται κατανοητή η έντονη αντίδραση. Αυτή η αντίδραση καταδεικνύει ότι υπάρχει εκτεταμένης μορφής φοροδιαφυγή. Αυτή η φοροδιαφυγή συμβάλει επίσης σε μεγάλο βαθμό στη διατήρηση της ακρίβειας. Και πάλι ο Σύριζα, σαν καλός λαϊκιστής, λέει ναι στην φοροδιαφυγή τού εν λόγω κλάδου και συνεπώς ναι στην ακρίβεια, ενώ ταυτόχρονα κατηγορεί την Κυβέρνηση ότι δεν παίρνει μέτρα κατά της ακρίβειας. Κάποιος πρέπει να τους πει ότι δεν μπορούν να είναι και με τον κλέφτη και με το νοικοκύρη.
Ελπίζω η κυβέρνηση να μην υποκύψει στη πολιτική πίεση που της ασκείται. Επί πλέον η πολυδιαφημιζόμενη μείωση του ΦΠΑ, δεν έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα για δύο λόγους. Πρώτον, αν και δύσκολο να γίνει κατανοητό, ανεξαρτήτως από το πού ο νομοθέτης ορίζει ποιος θα πληρώσει το φόρο, δηλαδή ο πωλητής ή ο αγοραστής, ο φόρος τελικά πληρώνεται και από τους δύο. Το ποσοστό του φόρου που πληρώνει ο καταναλωτής εξαρτάται από την ελαστικότητα της καμπύλης της ζήτησης του αγαθού. Δεν πληρώνει ο καταναλωτής το φόρο στην ολότητά του επειδή ο νομοθέτης τον ορίζει ως υπεύθυνο της καταβολής του. Δεύτερον το ποσοστό του φόρου που πληρώνει ο πωλητής θα απορροφηθεί από τον πωλητή και δεν μειώνει τις τιμές. Σωστά λοιπόν υποστηρίζει η κυβέρνηση ότι η μείωση του ΦΠΑ στην Ισπανία δεν έφερε σημαντικές μειώσεις στο επίπεδο των τιμών και σωστά δεν προχώρησε στην επιβολή του. Πάλι λανθασμένη η προτεινόμενη μείωση του ΦΠΑ προς αντιμετώπιση της ακρίβειας. Βλέπετε, άλλα τα μάτια του λαγού και άλλα της κουκουβάγιας.
Φαίνεται λοιπόν πώς μια σοβαρή αντιπολίτευση, με στόχο τη μείωση της ακρίβειας, θα έπρεπε να κατηγορεί τη κυβέρνηση για την πληθωριστική πολιτική πού ακολουθεί, αυξάνοντας μισθούς, συντάξεις, επιδοτήσεις και όχι να αποκαλούν αυτά που δίνει και έδινε ως τάχα ψίχουλα. Ποιος κοροϊδεύει ποιόν; Η πραγματικότητα είναι σκληρή και αδιάφορη και δεν συγκινείται από τις διάφορες τοποθετήσεις, ανεξάρτητα της προέλευσής των. Πραγματικά αυτά πού υποστηρίζει όχι μόνο δεν περιορίζουν την ακρίβεια, αλλά αντιθέτως τη δυναμώνουν. Το ότι ψεύδεται η αντιπολίτευση συνεπάγεται από τις τοποθετήσεις της, αν όμως κάποιος πιστεύει ότι τα υποσχόμενα είναι και εφικτά τότε πιστεύει ότι και ο μάγος βγάζει το λαγό από το καπέλο του. Όταν ο πολίτης απαλλάξει τη σκέψη του από ιδεολογικές δοξασίες, τότε θα μπορεί να αντιληφθεί το ατομικό του συμφέρον για το δικό του καλό και τού κοινωνικού συνόλου.. Ο πολιτικός θα πει το ψέμα ή την αλήθεια όπου τον συμφέρει.
Παναγιώτης Μπούρης
Καθηγητής Οικονομολογος
