Το φυτικό βακτήριo Xylella fastidiosa (Ξυλέλλα) ήταν γνωστό πολλά χρόνια πριν, αφού από το 1880 είχε εντοπιστεί να προξενεί μεγάλες ζημιές στην αμερικάνικη ήπειρο σε αμπέλια (Φλόριδα, Καλιφόρνια) καθώς επίσης και σε δαμασκηνιές (1935) αλλά και σε εσπεριδοειδή και σε φυτείες καφέ στη Βραζιλία και Αργεντινή.
Έτσι, η ανακοίνωση από ερευνητές -Γεωπόνους του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου του Μπάρι (Ιταλία) το 2013, ότι το βακτήριο αυτό προξενεί τεράστιες ζημιές σε ελαιώνες (Eικ. 1,2), δημιούργησε τεράστια εντύπωση τόσο στην επιστημονική κοινότητα όσο και σε φορείς αλλά και χώρες όπου η καλλιέργεια της ελιάς έχει καθοριστικό ρόλο στο περιβάλλον και στην οικονομία τους.
Εικ. 1: Ελιές «χτυπημένες» από το βακτήριο στο στάδιο της οριστικής ξήρανσης στην Καλλίπολη της Ιταλίας
Πάντως, είναι εντυπωσιακός ο αριθμός των φυτών- ξενιστών που προσβάλλονται από το βακτήριο της Ξυλέλλας αφού ανέρχεται σε 300!!! Σε αυτά περιλαμβάνονται και σε άλλα καλλιεργούμενα δένδρα εκτός από τις ελιές όπως αμυγδαλιές, δαμασκηνιές, κερασιές, ακόμη δασικά φυτά αλλά και τεράστιος αριθμός καλλωπιστικών φυτών και ζιζανίων.
Το βακτήριο εντοπίστηκε στην Περιφέρεια της Απουλίας στο τακούνι της ιταλικής μπότας, όπου έχει καταστραφεί τεράστιος αριθμός ελαιοδέντρων, διάφορων ποικιλιών, που ανέρχεται περίπου σε 2.000.000 δέντρα, σε μια έκταση μήκους περίπου 150 χιλιομέτρων. Ωστόσο, έχει εντοπιστεί και σε περιοχή της Κεντρικής Ιταλίας σε καλλωπιστικά φυτά.
Μέχρι σήμερα το βακτήριο έχει εντοπιστεί και σε άλλες χώρες όπως Ισπανία, Γαλλία, Πορτογαλία, Γερμανία, Ισραήλ, καθώς και στην Κύπρο σε μικρό αριθμό δενδρυλλίων ελιάς που διακινήθηκαν από την Ιταλία.
Εικ. 2: Ελιές «χτυπημένες» από το βακτήριο στο στάδιο της οριστικής ξήρανσης στο Λέτσε της Ιταλίας
Σημειώνουμε ότι, με νεότερα στοιχεία στην κεντρική Ισπανία το βακτήριο προξενεί μεγάλα προβλήματα σε καλλιέργειες αμυγδαλιάς όπου εκριζωθεί 240.000 δέντρα!!
Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατες ανακοινώσεις από την Ιταλική πλευρά το βακτήριο βρέθηκε και σε ασυμπτωματικά δέντρα αμυγδαλιάς στη μολυσμένη περιοχή.
Επειδή το βακτήριο κυκλοφορεί μέσω των αγγείων του ξύλου όπου κυκλοφορεί το νερό από τις ρίζες προς τα διάφορα μέρη των φυτών πολλαπλασιάζεται σε τεράστιους αριθμούς με αποτέλεσμα να μπλοκάρεται η κυκλοφορία του νερού και έτσι αυτά να καταρρέουν και να ξεραίνονται.
Επισημαίνουμε ότι, το βακτήριο Χylella fastidiosa μεταδίδεται με ορισμένα μικροσκοπικά έντομα-φορείς (Τζιτζικάκια) τα οποία ανήκουν στις οικογένειες Cercopidae και Cicadelidae.
Στη μεσογειακή λεκάνη ο κυριότερος φορέας είναι το τζιτζικάκι Philaenous spumarious, το οποίο έχει βρεθεί σε διάφορες περιοχές της χώρας μας.
Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα πρώτα αποτελέσματα από 12 ελληνικές ποικιλίες που δοκιμάζονται για την ανθεκτικότητά τους στη μολυσμένη περιοχή (Απουλία) της Ιταλίας.
Όλα όσα αναφέρονται παραπάνω αλλά και τα νεότερα στοιχεία που έχουν προκύψει τόσο σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες όσο και στη δική μας, θα παρουσιαστούν σε ενημερωτική διάλεξη που θα γίνει στα Ίρια στην αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου Ιρίων την Πέμπτη 16 Μαΐου 2024 & ώρα 7.00 μ.μ.
Ομιλητής θα είναι, ο Δημήτρης Δήμου, Γεωπόνος-Ιολόγος Φυτών (MSc), τ. Δ/ντής της Δ/νσης Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής Αργολίδας και Πρόεδρος του Συλλόγου Γεωπόνων Αργολίδας.
Η εκδήλωση οργανώνεται με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Κέντρου Ιρίων σε συνεργασία με το Σύλλογο Γεωπόνων Αργολίδας
Ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Κέντρου Ιρίων
Αποστόλης Τυροβολάς
