19 °C Argos, GR
28 Μαρτίου 2024

“Δει δη χρημάτων, ω Άνδρες Αθηναίοι, και άνευ τούτων ουδέν εστί γενέσθαι των δεόντων”

Δει δη χρημάτων, Ω άνδρες Αθηναίοι, και άνευ τούτων ουδέν εστί γενέσθαι των δεόντων. Δημοσθένης Ολυνθιακός α.

Σκοπός της προσπάθειας αυτής είναι να γίνει όσο πιο πολύ μπορώ κατανοητή η έννοια του χρήματος σε γλώσσα απλή και βατή για όποιον θελήσει να διαβάσει αυτό το κείμενο. Το χρήμα όπως και η μπάλα ανήκουν στη καθαρή μορφή ύλης και συνεπώς δεν έχουν ούτε βούληση ούτε θέληση ούτε επιθυμίες ούτε προτιμήσεις και ως εκ τούτου δεν κάνουν διακρίσεις. Το να λέει κάποιος ότι δεν θέλει η μπάλα είναι ανόητο όπως ανόητο είναι να κατηγορεί κάποιος το χρήμα για μη αποδεκτές συμπεριφορές ατόμων μέσα στο κοινωνικό σύνολο. Η ρήση “το χρήμα πολλοί εμίσησαν την δόξα ουδείς” είναι μια άλλη περίπτωση εσφαλμένης αντίληψης της έννοιας του χρήματος. Κατηγορούμε το χρήμα ως υπεύθυνο για την έμφυτη αρχέγονη συμπεριφορά μας να θέλουμε πάντοτε το περισσότερο από το λιγότερο ποσό των αγαθών, να έχουμε δηλαδή μια ακόρεστη επιθυμία για όλα τα αγαθά που υπάρχουν στον πλανήτη και πέραν αυτού. Και είναι αυτή η επιθυμία του κάθε ατόμου που, όταν δεν περιορίζεται, δημιουργεί πλούτο και βελτιώνει την ευημερία του. Επομένως η ρήση μάλλον λέει ότι το άτομο αγαπάει το χρήμα και μισεί αυτούς που έχουν ποιο πολύ χρήμα από αυτόν, αλλά δεν μισεί το χρήμα. Δηλαδή η σχέση του ανθρώπου με το χρήμα είναι σχέση αγάπης και όχι μίσους, είναι εκείνο που λέμε “ποιος στραβός δεν θέλει το φως του”.

Το δύσμοιρο χρήμα σαν αγαθό είναι ίσως το πλέον ονομαστό και πολυσυζητημένο τις περισσότερες φορές με εχθρικούς σχολιασμούς και ελάχιστες φορές για τα πραγματικά και ουσιαστικά οφέλη που προσφέρει στα άτομα η χρήση του. Κατ’ αρχήν θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι η απόκτηση του χρήματος ως χρήμα προσφέρει την ελάχιστη ικανοποίηση στα άτομα. Επομένως η απόκτηση του χρήματος δεν είναι αυτοσκοπός. Γιατί λοιπόν τα άτομα επιθυμούν την απόκτηση του? Η επιθυμία που έχουν τα άτομα να αποκτήσουν όλα τα αγαθά και που είναι δυνατή, ως επί το πλείστον μόνο δια μέσου του χρήματος, είναι ο λόγος που δημιουργεί τη ζήτηση για το χρήμα. Είναι λοιπόν η ζήτηση για τα αγαθά που θέλουν να αποκτήσουν τα άτομα που παράγει τη ζήτηση για το χρήμα. Ζούμε στην εποχή όπου το χρήμα αγοράζει τα αγαθά, τα αγαθά αγοράζουν το χρήμα, ενώ τα αγαθά δεν αγοράζουν τα αγαθά. Το χρήμα είναι το μέσον κάθε ανταλλαγής των αγαθών με τον αντιπραγματισμό να είναι ελάχιστος και σχεδόν ανύπαρκτος. Τα οφέλη που απορρέουν από τη χρήση του χρήματος είναι πολλά και αδιαμφισβήτητα έναντι οποιοδήποτε άλλου τρόπου ανταλλαγής των αγαθών, π.χ. πας στο παζάρι του Άργους με καυσόξυλα, όπως κάποτε πήγαινε ο πατέρας μου, τα πουλάς, παίρνεις το χρήμα, αγοράζεις τα αγαθά που θέλεις με το χρήμα που διαθέτεις και γυρίζεις σπίτι σου, τόσο απλά και εύκολα. Εάν δεν υπάρχει η χρήση του χρήματος ως μέσον ανταλλαγής θα πρέπει να ψάξεις να βρεις αυτόν που θέλει τα καυσόξυλα και που ταυτόχρονα έχει αυτό που εσύ θέλεις να πάρεις. Επίσης να θεωρείς την αξία του αγαθού που θέλεις να αγοράσεις μεγαλύτερη της αξίας των καυσόξυλων που έχεις και ταυτόχρονα ο αγοραστής να θεωρεί τα καυσόξυλα μεγαλύτερης αξίας του δικού του αγαθού για να γίνει η ανταλλαγή. Αλλιώς πας στην αγορά την επομένη, την μεθεπόμενη και βλέπουμε.

Στον αντιπραγματισμό η ανταλλαγή είναι δύσκολη, δαπανηρή και χρονοβόρα. Εδώ λοιπόν βλέπουμε ότι το χρήμα προτιμάται ως μέσον ανταλλαγής γιατί ελαχιστοποιεί και το χρόνο και το κόστος της ανταλλαγής. Η πρώτη χρήση του χρήματος είναι αυτή του μέσου στην ανταλλαγή των αγαθών. Η δεύτερη χρήση του χρήματος είναι αυτή της μέτρησης της αξίας των αγαθών και υπηρεσιών. Εδώ το χρήμα είναι η μονάδα μέτρησης αξιών. Όλες οι αξίες των αγαθών και υπηρεσιών, είτε είναι προς πώληση είτε όχι, μετρώνται και εκφράζονται στο υπάρχον σε χρήση νόμισμα της χώρας. Για τη μέτρηση της αξίας αγαθών και υπηρεσιών η φυσική ύπαρξη του χρήματος δεν είναι αναγκαία. Κατά συνέπεια με λίγη σκέψη και προσοχή θα μπορούσε και σήμερα να υπάρχει η δραχμή, ένα από τα αρχαιότερα νομίσματα, σαν μονάδα μέτρησης αξιών. Αυτό απαιτούσε μια κλίμακα μετατροπής της αξίας από δραχμές σε ευρώ σύμφωνα με το λόγο ανταλλαγής δραχμής σε ευρώ στο χρονικό σημείο αποδοχής του ευρώ από τη χώρα. Έτσι θα είχε αποφευχθεί η μέσα σε μια νύχτα αύξηση του κόστους ζωής. Λαοί που σέβονται τις παραδόσεις τους θα είχαν διατηρήσει τη δραχμή προς τιμήν των προγόνων των και προς χάρη των μεταγενέστερων των. Και με τη συμπεριφορά αυτή επιβεβαιώνεται πόσο σωστός ήταν ο Αιγύπτιος ιερέας όταν είπε στον επισκέπτη Σόλωνα ότι “εσείς οι Έλληνες ξεχνάτε εύκολα την ιστορία σας.”

Η τρίτη χρήση του χρήματος είναι αυτή της αποθήκευσης αγοραστικής αξίας, που επιτρέπει στο άτομο να τη μεταφέρει από μια χρονική περίοδο σε μια άλλη. Εδώ το χρήμα λειτουργεί ως μέσο αποταμίευσης και επιτρέπει τόσο στα άτομα όσο και στις επιχειρήσεις να εκμεταλλευτούν μελλοντικές ευκαιρίες ταχύτατα λόγω της ρευστότητας της αγοραστικής τουs δύναμης. Η λειτουργία του χρήματος είτε ως μέσον ανταλλαγής, είτε ως μονάδα μέτρησης και αποθήκευσης αξιών, είναι εξαρτημένη από τη διαχείριση του ποσού του χρήματος που κυκλοφορεί στην αγορά. Η μη λελογισμένη αύξηση της ποσότητας του χρήματος δημιουργεί τον πληθωρισμό, ο οποίος επηρεάζει αρνητικά τη χρήση του χρήματος σε όλες τις λειτουργίες του. Ο πληθωρισμός είναι ένα καθαρά χρηματικό φαινόμενο με την ύπαρξη του να οφείλεται εξ ολοκλήρου στην ύπαρξη του χρήματος. Το χρήμα είναι αναγκαίο και χωρίς αυτό τίποτα δεν γίνεται. Κατά συνέπεια πρέπει να προστατεύουμε τη χρήση του και να το παράγουμε δια μέσου επενδυτικών δραστηριοτήτων. Η εγγενής αξία του χρήματος είτε υπό τη μορφή μετάλλου ή χαρτονομίσματος είναι μηδαμινή εν σχέση με την αξία του ως χρήμα. Από που λοιπόν αντλεί την αξία του το χρήμα, ως χρήμα? Δύο είναι οι λόγοι που κάνουν αξιότιμο το χρήμα. Πρώτον το χρήμα ως χρήμα είναι εύκολα αναγνωρίσιμο από όλους, έτσι ώστε όλοι να είναι ειδήμονες στα περί χρήματος και ως εκ τούτου όλοι να το αποδέχονται ως χρήμα. Συνεπώς πρώτον η εύκολη αναγνωρισιμότητα του και δεύτερον η καθολική αποδεκτικότητα του προσδιορίζουν την αξία του χρήματος ως χρήμα. Σε ψηλά επίπεδα πληθωρισμού η αγοραστική δύναμη του χρήματος εξασθενεί και αναγκάζει τα άτομα να χρησιμοποιούν ως χρήμα άλλα αγαθά.

Παναγιώτης Μπούρης

Περισσότερα Άρθρα

Καμία παραβίαση στην Πελοπόννησο μετακίνησης εκτός περιφερειακής ενότητας τόπου κατοικίας

Συνεχίζονται σε όλη τη χώρα οι έλεγχοι των Υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας για τη διαπίστωση παραβίασης των μέτρων αποφυγής και περιορισμού της διάδοσης του κορονοϊού. Στο πλαίσιο αυτό χθες, Σάββατο 25 Απριλίου: για μετακινήσεις εκτός περιφερειακής ενότητας τόπου κατοικίας βεβαιώθηκαν (42) παραβάσεις σε όλη την επικράτεια, ως ακολούθως:   (19) στην Αττική, (18) στην Κεντρική […]

Μεσημεριανές σκέψεις…

Ηλιόλουστο μεσημέρι του Δεκέμβρη, σε χώρο εξωτερικό αλλά προστατευμένο σχετικά… Απολαμβάνω το κακάο μου και χαζεύω τα αυτοκίνητα στον παραλιακό δρόμο… Ο ήλιος το χειμώνα είναι απίστευτα φιλικός και παρήγορος… Κι αν η διάθεσή σου δεν είναι και πολύ καλή, βάζει κι αυτός το χεράκι του η μάλλον την… ακτίδα του για να στη φτιάξει… […]