“Το σύστημα που πολλοί μισούν και λίγοι καταλαβαίνουν”
Το καπιταλιστικό σύστημα, που είναι από μόνο του υπεύθυνο για την ως εκ θαύματος και άνευ προηγουμένου ευημερία της ανθρωπότητας, να θεωρείτε ως ένα εκμεταλλευτικό σύστημα ακόμη και σήμερα που το μαρξιστικό, ο βασικός αντίπαλος, είναι ολοσχερώς απαξιωμένο από την ιστορική εμπειρία. Η μαρξιστική κριτική με τις ψευδαισθήσεις που δημιούργησε καθιστά αναγκαία την άμυνα του συστήματος, έναντι των πολλαπλών αναφορών του ως ένα επιβαλλόμενο κακό, που κάποτε πρέπει να αντικατασταθεί από ένα καλύτερο σύστημα. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καλύτερο σύστημα όπως δεν υπάρχει παράδεισος επί της γης. Ποια λοιπόν είναι η ουσία του καπιταλιστικού συστήματος;
Με τη βοήθεια της λογικής, αφού πρώτα την ελευθερώσουμε από τα δεσμά της μαρξιστικής ιδεολογίας, θα δούμε πλέον τον καπιταλισμό σαν ένα κοινωνικό σύστημα που χρησιμοποιεί το κεφάλαιο ως μέτρο αξιών και τίποτα παραπάνω. Το κεφάλαιο είναι, υπό μια έννοια, το ποσό των χρημάτων που απαιτούνται για την ίδρυση μιας επιχείρησης. Ο υποψήφιος επιχειρηματίας υποχρεούται, εφόσον ζει και χαίρεται τις ελευθερίες που του παρέχει το καπιταλιστικό σύστημα, με τη βοήθεια της ελεύθερης αγοράς και τη χρήση του χρήματος ως μονάδα μετρήσεως αξιών, να εκτιμήσει το σύνολο της αξίας των παραγωγικών συντελεστών αναγκαίων για την έναρξη της εταιρίας του, δηλαδή το συνολικό ιδρυτικό κεφάλαιο και να αποφασίσει αναλόγως.
Το κεφάλαιο είναι λοιπόν το μέτρημα μιας αξίας. Τονίζεται παραπάνω η βοήθεια της ελεύθερης αγοράς γιατί αυτή η ελευθερία της αγοράς είναι που δίνει την υπεροχή στο καπιταλιστικό σύστημα. Εάν ο υπολογισμός της αξίας των συντελεστών δεν γίνεται με τις αξίες των όπως η αγορά προσδιορίζει, τότε το μέτρημα του κεφαλαίου, παύει να προσφέρει χρησιμότητα για την αποτελεσματική κατανομή των παραγωγικών συντελεστών. Κεφάλαιο είναι επίσης η παρούσα αξία, μιας επιχειρήσεως, του καθαρού εισοδήματος καθόλη την διάρκεια της σύμφορης οικονομικά λειτουργίας της.
Η μέτρηση του ποσού του κεφαλαίου χρησιμοποιεί χρηματοοικονομικές μεθόδους για την εκτίμηση της αξίας συνδυασμών απασχολούμενων συντελεστών υλικών και άυλων. Η κριτική του συστήματος προκύπτει όταν ορίζουμε το κεφάλαιο ως ένα φυσικό συντελεστή π.χ. εργαλείο, μηχάνημα, κτίριο και μερικές φορές τεμάχιο γης, όπως πολλές φορές χρησιμοποιούν πολλοί οικονομολόγοι και σήμερα. Αυτός ο ορισμός είναι άκυρος και κατά πολύ αποπλανητικός. Σήμερα στην οικονομική επιστήμη δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ της παραγωγικής συμμετοχής, στην αγοραστική αξία των αγαθών, των ανθρώπινων και των φυσικών συντελεστών.
Υπεύθυνος της παρανόησης είναι ο Ντέιβιντ Ρικάρντο τον ορισμό του οποίου χρησιμοποιεί ο Μαρξ στην τόσο διάσημη, αλλά ανύπαρκτη στην πραγματικότητα εκμετάλλευση του εργάτη. Ο λόγος των επιτυχιών του καπιταλισμού έναντι των αποτυχιών του σοσιαλισμού είναι ότι στον καπιταλισμό η λειτουργία τη ελεύθερης αγοράς είναι δεδομένη. Στο καπιταλιστικό σύστημα η λειτουργία της ελεύθερης αγοράς προσδιορίζει τις αξίες των συντελεστών που χρησιμοποιούνται στο μέτρημα του κεφαλαίου, ενώ στο σοσιαλιστικό σύστημα οι αξίες είναι λογιστικής μορφής χωρίς να αντικατοπτρίζουν της συνθήκες της αγοράς που απαιτούνται για την αποτελεσματική κατανομή των.
Βλέπουμε λοιπόν ότι η χρήση του χρήματος ως μέσον ανταλλαγής των αγαθών όπως και η χρήση του ως μονάδα μετρήσεως αξιών ή και μονάδα αποταμίευσης αξιών, μας αναγκάζει όλους να μετράμε το κεφάλαιο προς αντιμετώπιση των αναγκών μας στο παρών και στο μέλλον. Είμαστε λοιπόν όλοι κακοί καπιταλιστές?
Παναγιώτης Μπούρης
Οικονομολόγος
