17 °C Argos, GR
29 Μαρτίου 2024

Πίνοντας μια κούπα καφέ: Η παράλληλη ιστορία της καφεΐνης

Ο καφές αποτελεί παγκόσμιο ρόφημα: Καλλιεργείται εμπορικά σε τέσσερις ηπείρους και καταναλώνεται με ενθουσιασμό και στις επτά, ενώ υπάρχει μια ιταλική μηχανή εσπρέσο ακόμα και στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

Το ταξίδι του καφέ ξεκίνησε από τα δάση της Αιθιοπίας, συνεχίστηκε στα fincas της Λατινικής Αμερικής, από τα οθωμανικά καφενεία στις Third Wave καφετέριες και από το απλό μπρίκι στη μηχανή με κάψουλες.

Στο βιβλίο «Coffee: A Global History», ο Jonathan Morris εξηγεί πώς ο κόσμος απέκτησε τη γεύση του καφέ, αλλά και γιατί αυτού του είδους τα ροφήματα έχουν τόσο διαφορετική γεύση απ’ άκρη σ΄άκρη του κόσμου.

Ο Μόρις εξηγεί ποιος έπινε καφέ, γιατί, πότε και πού, καθώς και τον τρόπο ετοιμασίας αλλά και τη γεύση του. Προσδιορίζει τις περιοχές και τους τρόπους καλλιέργειας του καφέ, ποιοι εκμεταλλεύονταν τις φυτείες και ποιοι εργάζονταν σε αυτές και πώς γίνονταν η επεξεργασία, το εμπόριο και η μεταφορά των καρπών. Αναλύει επίσης τις επιχειρήσεις πίσω από τον καφέ -τους μεσίτες, τους φούρνους και τους κατασκευαστές μηχανών- και τη γεωπολιτική που συνδέει τους παραγωγούς με τους καταναλωτές.

Αυτό το βιβλίο, γραμμένο σε ένα συναρπαστικό στιλ, με υπέροχες συνταγές, ιστορίες και γεγονότα, θα συναρπάσει τους ιστορικούς τροφίμων και τους πολλούς ανθρώπους που θεωρούν τον ταπεινό κόκκο καφέ ως βασικό στοιχείο της σύγχρονης ζωής.

Τι θα ήταν η ζωή χωρίς καφέ;

Ο βασιλιάς Louis XV της Γαλλίας λέγεται ότι ρώτησε: «Όμως, λοιπόν, τι είναι η ζωή ακόμα και με τον καφέ;».

Στην εποχή μας ο καφές, που παραμένει ένα από τα λίγα πράγματα στα οποία αυτός που ξυπνάει με άγχος μπορεί να προσβλέπει το πρωί (τι είναι η ζωή χωρίς αυτή την απόλαυση;), δίνει τουλάχιστον την ψευδαίσθηση επαναφόρτισης για μια νέα αρχή.

Τι είναι η ζωή όμως ακόμα και με αυτό; Το να φανταστούμε τη ζωή χωρίς καφέ αυτή τη στιγμή είναι για πολλούς από εμάς σχεδόν αδύνατο, παρόλο που η κουλτούρα του καφέ που εμφανίστηκε στην Αμερική τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχει κλείσει.

Η ανάπτυξη του καφέ ως πολιτισμού, όχι μόνο ως ροφήματος, μπορεί να μετρηθεί με μια μονάδα που θα μπορούσε να ονομαστεί Larry, για τον άψογο συγγραφέα κωμωδίας Larry David.

Στο Seinfeld, το οποίο συν-δημιούργησε το 1989, ο καφές ήρθε ως ένα συνηθισμένο ρόφημα σε μια καφετέρια – ασαφή πράγματα που θα μπορούσαν επίσης να ήταν τσάι.

Ο Paul Reiser είχε μια ωραία σχέση για την αλληλεξάρτηση του καφέ και του τσαγιού, με το τσάι ως αξιολύπητο φίλο του καφέ.

Στη συνέχεια, στο Friends, οι χαρακτήρες συγκεντρώθηκαν σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία για καφέ, το Central Perk, αλλά η ίδια η επίκληση ενός διηθητήρα -ο χειρότερος τρόπος παρασκευής- πρότεινε ότι ήταν εκεί περισσότερο για την εταιρεία παρά για τον καφέ.

Το κοινό αναμενόταν να αποδεχτεί ως προφανή παραδοχή την ιδέα ότι ο καφές ήταν μια κουλτούρα αφοσίωσης και διακρίσεων, όχι μόνο ένα παθητικό ποτό με καφεΐνη.

Αυτή η αλλαγή είναι πραγματική και αντικατοπτρίζεται στους αριθμούς.

Όπως καταγράφει ο Jonathan Morris στο πρόσφατο βιβλίο του, «Coffee: A Global History» (εκδ. Reaktion), οι επικουρικοί καφέδες στις Ηνωμένες Πολιτείες αριθμούσαν εκατοντάδες το 1989 και σε δεκάδες χιλιάδες έως το 2013.

Πολλά από αυτά είναι τα Starbucks, αλλά όχι όλα.

Η Roasters στην Ιταλία πήγε από την εξαγωγή δώδεκα εκατομμυρίων κιλών εσπρέσο το 1988 σε περισσότερα από εκατόν εβδομήντα εκατομμύρια το 2015.

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η ανάπτυξη της καλλιέργειας καφέ έχει προχωρήσει από μια βιβλιογραφία σε προβλέψιμη κύματα που το καθένα αντικατοπτρίζει ένα ακμάζον είδος.

Πρώτα, έχουμε μια λογοτεχνία ενός θαυμαστού – «ο μικρός κόκος που άλλαξε τον κόσμο» – με ιστορίες κατανάλωσης καφέ και εκτιμήσεις των παρασκευασμάτων καφέ.

Το πιο διασκεδαστικό από τα βιβλία του καφέ ως περιπέτειας είναι το “The Devil’s Cup” του Stewart Lee Allen (1999), το οποίο βοήθησε στην ίδρυση της άγριας σχολής γαστρονομικής εκτίμησης. Ο Άλεν, με έναν τόνο που παντρεύεται τον Άντονι Μπουρντέιν με τον SJ Perelman, επιχειρεί με χαρά ένα προσκύνημα σε όλα τα ιερά μέρη του καφέ, από την Αιθιοπία έως την Τουρκία, συναντώντας όλους από τον φύλακα του σπιτιού του Rimbaud στο Harar με κάποιον που ακόμα ξέρει να φτιάχνει καφέ από ψημένα φύλλα.

Η προέλευση του καφέ

Ψάχνοντας για την προέλευση του καφέ, ο Άλεν παρέχει πολύ πυκνή ζωντανή ανθρωπολογική λεπτομέρεια.

Στην κουλτούρα Oromo της δυτικής Αιθιοπίας, η ομοιότητα του κόκκου καφέ με τα σεξουαλικά όργανα μιας γυναίκας έχει γεννήσει μια άλλη τελετή bun-qalle με τόσο μεγάλη σεξουαλική σημασία. . . . Μετά την αποφλοίωση των κόκκων, ανακατεύονται στο βούτυρο με ένα ραβδί που ονομάζεται dannaba, τη λέξη για το πέος. . . . Καθώς οι κόκκοι ανακατεύονται, μια άλλη προσευχή απαγγέλλεται μέχρι που τελικά οι καρποί του καφέ ξεσπάσουν από τη ζέστη, κάνοντας τον ήχο Tass!

Αυτή η έκρηξη του καρπού παρομοιάζεται τόσο με τον τοκετό όσο και με την τελευταία κραυγή του ανθρώπου που πεθαίνει.

Ήταν διασκεδαστικό όσο κράτησε.

Τώρα οι αυστηρότητες μιας διορθωτικής βιβλιογραφίας έχουν έρθει για καφέ.

Το “Coffeeland: One Man’s Dark Empire and the Making of The Favorite Drug” του Augustine Sedgewick (Penguin Press), όπως ανακοινώνει ο τίτλος, αφηγείται μια ιστορία που δεν διαφέρει πολύ από το είδος που θα μπορούσε να ειπωθεί για την κολομβιανή παραγωγή κοκαΐνης και τη ναρκωτική τρομοκρατία, με ένα άλλο προϊόν που προσφέρει προσομοιωμένη ενέργεια σε ανθρώπους που βασίζονται σε χρήματα.

Ο καφές παρήχθη από κάτι σαν δουλεία και στη συνέχεια ωθήθηκε σε ένα ευγενικό προλεταριάτο από μεγάλες επιχειρήσεις.

Οι Αμερικανοί, υπό την πίεση του μαζικού μάρκετινγκ και της ψευδο-επιστημονικής προπαγάνδας, ενθαρρύνθηκαν να πίνουν όλο και περισσότερο καφέ, ενώ οι αγρότες του Ελ Σαλβαδόρ υποφέρουν και πεθαίνουν στη βίαια αποτελεσματική μονοκαλλιέργεια καφέ που προωθούν οι καλλιεργητές φυτειών. Τόσο η Βόρεια όσο και η Κεντρική Αμερική έγιναν «coffeelands» – μια αγροτιά που το έκανε φάρμακο, ένα προλεταριάτο που το καταναλώνει.

Το πρώτο ηθικό που αναδεικνύει αυτή η νέα λογοτεχνία – ένα εμπόρευμα που ήταν μια τεράστια βοήθεια για τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό ήταν μια τεράστια έλξη για τους ανθρώπους που το έφτιαξαν – μπορεί να βρεθεί επίσης στο βιβλίο του Antony Wild του 2004, «Καφές: Μια σκοτεινή ιστορία. ”

Ακόμα και ο Stewart Allen δεν μπόρεσε να κρύψει την αλήθεια ότι η καλλιέργεια και η συγκομιδή καφέ είναι τυχερή και πρωτοποριακή δουλειά. τα πράγματα που μεγαλώνουμε: το ξαπλώνοντας ξιφία και ο τόνος με δίχτυα έχουν γίνει αντικείμενο ρομαντισμών, καθώς η ερωτική Ένα ενσωματωμένο χάσμα διαχωρίζει τα πράγματα που κυνηγούμε και

Αλλά, αυτό που γλυκαίνει το φλιτζάνι των Ευρωπαίων είναι πικρό για τους ανθρώπους που το παρήγαγαν.

Σύνταξη Κ. Μπετινάκης

ΠΗΓΗ: Ζούγκλα

 

Περισσότερα Άρθρα

Ο καιρός σήμερα

Κακοκαιρία με βροχές και καταιγίδες, κατά τόπους ισχυρές στο Βορειοανατολικό Αιγαίο και τις βραδινές ώρες στη Θεσσαλία, στη Βόρεια Εύβοια και στα βόρεια τμήματα της Ανατολικής Στερεάς περιμένουμε την Τρίτη 12 Μαρτίου 2019. Χιονοπτώσεις θα εκδηλωθούν στα ορεινά ηπειρωτικά και στα ημιορεινά της Δυτικής Μακεδονίας και από το μεσημέρι σταδιακά σε περιοχές της κεντρικής και […]

Ψηφίζουν οι συνταξιούχοι Ι.Κ.Α-Ε.Φ.Κ.Α Αργολίδας

Στην Γεν. Συνέλευση στις 21-10-2019 του «Σωματείου Συνταξιούχων» Ι.Κ.Α-Ε.Φ.Κ.Α Αργολίδας αποφασίστηκε η διενέργεια εκλογών: •      Κρανίδι , ΣΑΒΒΑΤΟ 9-11-19 από 9 π.μ. έως 1 μ.μ. •      Ν. Κίο , ΣΑΒΒΑΤΟ 9-11-19 από 5 μ.μ. έως 8 μ.μ. στην αίθουσα του Μορφωτικού Συλλόγου. •      Ναύπλιο ,ΚΥΡΙΑΚΗ 10-11-19 από 10 π.μ. έως 2 μ.μ. στην καφετέρια «MUSTIKO” Ασκληπιού […]